ZOI – MARIA TSINOPOULOU
Economist
MA in Financial Management, Durham University
MA in Art, Law and Economy, International Hellenic University
The Athens Institute of Liberal Arts (A.I.L.A.) is the first institute of its kind established in Greece, it was launched in 2013, in Athens.
AILA’s main purpose is the re-invention and re-enchantment of downgraded and under-emphasized Liberal Arts in the new world/neo-cosmos of globalization and the knowledge society, mainly through cultural, research and training programmes.
AILA will organize conferences, lectures, workshops, training programmes, research and other educational and cultural activities for the promotion and achievement of its goals.
AILA organized its 1st Symposium in 2017, in Athens.
The theme of the Symposium was <<The Owl of Athena: Liberal Arts in the Knowledge Society>>.
At this Symposium special emphasis was given to the importance of <<the paideia of the soul>> in the re-invention of Liberal Arts Education.
AILA will engage in activities and interventions aimed at attracting public interest and sensitizing civil society about the utmost importance of the Liberal Arts in the education of youth in the contemporary era of post modernity.
As the philosopher Aristotle had averred, “it is clear that there is a form of education in which boys should be trained, not because it is useful or necessary, but as being liberal and noble” (Aristotle ‘Politics’, 1338a: 31- 33)
Παύλος Χαραμής
Αντιπρόεδρος Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής
Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων
Κυρίες και κύριοι,
Ευχαριστώ θερμά και συγχαίρω το Athens Institute of Liberal Arts για το πολύ ενδιαφέρον και καλά οργανωμένο συμπόσιο στο οποίο συμμετέχουμε σήμερα και ιδιαίτερα για την τιμητική για μας πρόσκληση.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια υπόθεση. Ας φανταστούμε προς στιγμή ότι η γλαύκα της Αθηνάς άλλαζε ξαφνικά τους βιορυθμούς της και μας επισκεπτόταν πρωί πρωί εδώ, αυτό το εκλεκτό πάνελ και το εξίσου υποψιασμένο ακροατήριο. Τι άραγε θα μπορούσε να μας πει, τι θα μπορούσε να διαμειφθεί ανάμεσα σε μας και τη γλαύκα σε σχέση με το θέμα που μας απασχολεί, τις ελευθέριες τέχνες;
Πρώτα απ’ όλα θα μπορούσε να μας πει, υποθέτω, ότι το πολιτισμικό περιεχόμενο το οποίο εκείνη και το ιστορικό μας παρελθόν έχει συνεισφέρει στον παγκόσμιο πολιτισμό έχει μια αξία ανεκτίμητη και διαχρονική. Μια αξία που δεν πρέπει να απεμπολήσουμε ή να υποβαθμίσουμε ούτε στις σημερινές συνθήκες, όπως περιγράφηκαν από προηγούμενο χαιρετισμό.
Ένα δεύτερο που θα μπορούσε να προσθέσει είναι ότι ναι, και με ικανοποιητικό τρόπο, όλα τα σχέδια που εκπόνησε η UNESCO στην ιστορική της πορεία για το πρόγραμμα σπουδών της γενικής εκπαίδευσης συμπεριέλαβαν και τις ελευθέριες τέχνες ως βασικό στοιχείο ενός πολυδιάστατου και συνεκτικού σχολικού προγράμματος. Κι αυτό ασφαλώς δεν είναι καθόλου τυχαίο.
Ένα τρίτο, που η γλαύκα δεν θα μπορούσε να μας το βεβαιώσει για τους κλασικούς χρόνους, αλλά θα χαιρόταν να το ακούσει από μας σήμερα, είναι ότι, εφόσον η παιδεία στο πλαίσιο των δικαιωμάτων του ανθρώπου -και του παιδιού- είναι πλέον αναφαίρετο δικαίωμα, πέρα από το ότι ήταν και παραμένει και κοινωνικό αγαθό, συμπεριλαμβάνει, με αυτή τη δικαιωματική προσέγγιση, ταυτόσημα και αυτόχρημα και τις ελευθέριες τέχνες.
Εκείνο, τέλος, που θα έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου ανάμεσα στη γλαύκα και εμάς είναι ακριβώς το τι σημαίνει «ελευθέριες», δηλαδή ποια είναι τελικά η ουσία της ελευθεριότητας, όχι αυτής της κακόγουστης ελευθεριότητας που διακρίνουμε σήμερα, λ.χ., στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αλλά μιας ελευθεριότητας που φέρνει σε γόνιμη συνδιαλλαγή τη λογική με το συναίσθημα, τις λογικές με τις συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες του ανθρώπου και τελικά λειτουργεί απελευθερωτικά. Και πράγματι, η τεχνολογική εξέλιξη παρέχει τη δυνατότητα και σε ένα ρομπότ να διευθύνει μια ορχήστρα και έναν σολίστ, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, αλλά θα ήταν άξιο ενδιαφέροντος να διερευνήσει κανείς ποια σύνθεση συναισθήματος και λογικής λειτουργεί εκείνη τη στιγμή μέσα σ’ αυτή την κατασκευή, το ρομπότ, και πόσο διαφορετική είναι η αντίστοιχη σύνθεση που θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε σε έναν Μητρόπουλο, για παράδειγμα, όταν διεύθυνε τη συμφωνική ορχήστρα της Νέας Υόρκης ή σε κάποιον άλλον εμπνευσμένο διευθυντή ορχήστρας.
Αυτό το ερώτημα νομίζω ότι βρίσκεται στον πυρήνα της σημερινής συνάντησής μας και επειδή τελευταία κυοφορούνται σημαντικές εξελίξεις στο πρόγραμμα σπουδών –αυτή τη στιγμή με επίκεντρο το Λύκειο, αλλά χωρίς να υποβαθμίζονται ή να παραμερίζονται οι άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης– θα ήταν σημαντικό από αυτή τη σύναξη να αποκομίσουμε ενδιαφέροντα συμπεράσματα και κατευθύνσεις για την πορεία αυτής της επιθυμητής σύζευξης.
Ευχαριστώ και εύχομαι καλές εργασίες.